![](/media/lib/557/n-machupicchu-5c9cd98424c167440db934ab80f08220.jpg)
Badania DNA zdradzają, skąd pochodziła służba Inków w Machu Picchu
31 lipca 2023, 12:58Zachowana historia imperiów to przede wszystkim historia ich elit. To po nich pozostają wspaniałe zabytki archeologiczne czy zabytki pisane. Nie inaczej jest w przypadku państwa Inków. Jednym z najbardziej znanych stanowisk archeologicznych związanych z Inkami jest Machu Picchu, pałac rodziny królewskiej, centrum ceremonialne i gospodarcze. Niedawno przeprowadzone w nim badania sugerują, że powstało dekady wcześniej, niż dotychczas przypuszczano i należy zmienić chronologię historii Inków. Teraz zaś naukowcy wykorzystali DNA by określić miejsce pochodzenia służby królewskiej, yanacona i aclla, przebywającej w Machu Picchu.
![](/media/lib/571/n-runy-bbe72067766ca771e84f3dd4d3d24aa9.jpg)
Takie odkrycie zdarza się raz na sto lat. Najstarszy napis runiczny w Danii
23 stycznia 2024, 17:49Archeolodzy z Muzeum Odense znaleźli najstarszy na terenie Danii napis runiczny. Został on wydrapany na ostrzu noża, na który natrafiono w niewielkim pochówku urnowym. Pochówek datowany jest na około 150 rok po Chrystusie. To unikatowe znalezisko o narodowym znaczeniu. Runy na nożu są o 800 lat starsze niż runy na kamieniach z Jelling. Trzymanie w ręku czegoś tak starego, ozdobionego w pełni rozwiniętym językiem pisanym to unikatowe doświadczenie, mówi dyrektor muzeum Jakob Bonde.
![](/media/lib/593/n-termometr-6ede1a03383fb71170be9ec3c13cbb37.jpg)
Szacunki temperatur sprzed 1700 roku pokazują, że już ogrzaliśmy Ziemię o 1,5 stopnia Celsjusza
13 listopada 2024, 11:11Punktem wyjścia dla szacowania poziomu antropogenicznego ocieplenia jest zwykle rok 1850, kiedy na wystarczająco dużą skalę prowadzono wiarygodne pomiary temperatury. Jednak w roku 1850 rewolucja przemysłowa trwała od dawna, więc przyjmując ten rok jako podstawę dla pomiarów, trudno jest mówić o wpływie człowieka na temperatury na Ziemi od czasów preindustrialnych. Andrew Jarvis z Lancaster University i Piers Forster z University of Leeds, wykorzystali rdzenie lodowe z Antarktyki do opracowania nowej osi referencyjnej temperatur w czasach przedprzemysłowych.
Ładniejsi mają więcej córek
2 sierpnia 2006, 09:46Łatwiej znaleźć piękną kobietę niż przystojnego mężczyznę, ponieważ, jak wykazały najnowsze badania, ładni ludzie częściej mają córki niż synów. Zgodnie z sugestiami, z upływem czasu będzie się zwiększać różnica w liczebności grupy ładnych pań i atrakcyjnych panów.
Tajemnica skrajnych rannych ptaszków
26 września 2006, 16:44Naukowcy zbliżyli się nieco do rozwiązania zagadki, w jaki sposób określona mutacja genetyczna powoduje, że niektórzy ludzie są strasznymi rannymi ptaszkami. Odkrycie może pomóc zrozumieć rozmaite zaburzenia snu.
Zmyślony przyjaciel
6 grudnia 2006, 19:18Zmyślony przyjaciel, grzeczny czy niesforny, pozytywnie wpływa na rozwój emocjonalny, poznawczy i społeczny dziecka. "Kontakty" z nim przygotowują do realnego życia.
![Kryształ soli© United States Geological Survey](/media/lib/1/1171119134_474769-96356bcb366d56d269e18373da7332de.jpeg)
Słona historia ludzkości
10 lutego 2007, 14:44Sól jest ważnym składnikiem diety zarówno ludzi, jak i zwierząt. Człowiek wykorzystuje ją już zapewne od czasów prehistorycznych, jednak pierwsze wzmianki na ten temat można znaleźć dopiero w datowanych na ok. 3000 rok p.n.e. egipskich dokumentach dotyczących konserwacji mięsa.
![© Mary-Irene Lang](/media/lib/4/1174649054_084905-70f5ec6e2212faeaa79b95ca6f52d71d.jpeg)
Ulegasz pokusom? Zdradzi cię mięsień sercowy
23 marca 2007, 11:20Badacze odkryli wskaźnik fizjologiczny, który obnaża skłonność do ulegania pokusom. Stwierdzili, że samokontrola, zdolność do hamowania impulsów, obstawania przy trudnych zadaniach wyczerpują się (obniżają) tak samo, jak chwilowo zmniejsza się siła mięśni po podniesieniu dużego ciężaru.
![© Bartproject](/media/lib/8/1180004277_696344-b9414b288b55be00c2a87add63b0fbbc.jpeg)
Gadał dziad z obrazem
24 maja 2007, 10:55Gadał dziad do obrazu, a obraz ani razu. Tak mówi przysłowie, jednak Ignazio Mottola, pracownik studia Bartproject, skonstruował interaktywną instalację Viso, która wygląda jak portret kobiety i reaguje na zachowanie przyglądającego się mu człowieka.
![](/media/lib/12/1185265673_487845-b16a05947ab15501e5d21cdb435f3f3b.jpeg)
Transfuzja od pacjenta z rakiem nie zagraża zdrowiu biorcy
24 lipca 2007, 08:23Przetoczenie pacjentowi krwi osoby, która zachorowała w późniejszym okresie na nowotwór, nie zwiększa prawdopodobieństwa, że również on na niego zapadnie. Do takich wniosków doszli naukowcy po przeanalizowaniu danych dotyczących transfuzji w Szwecji i Danii. Wyniki ich dociekań opublikowano w czasopiśmie medycznym The Lancet.